Merhabalar,
Zimbra Mail Server kullanılan ortamlarda yararlı olacağını düşündüğüm bu makalede, Zimbra sunucu özelliklerini ve arayüzlerini nasıl zenginleştirebileceğinize dair giriş seviyesinde bir bilgilendirme yapmak istiyorum. Başlamadan önce, kısa bir konuyu da hatırlatmak istiyorum.
Yazdığım serilerde, belli bir hiyerarşik düzen belirliyorum ve sırasıyla kurulum, konfigürasyon, problem çözme ve upgrade/migration gibi konuların üzerinde durarak, oldukça fazla kapıyı sizlere açabilecek ve kendinizi geliştirebileceğiniz çok fazla konuyu öğrenebilecek duruma getirmeye çalışıyorum. Bundan öncesini takip ettiyseniz, Zimbra konusunda oldukça fazla konu işlediğimizi görebilirsiniz. Serinin devamındakiler de bir o kadar konuyu sizlere aktarmış olacak. Şimdi, konumuza başlayabiliriz…
Zimlet’ler, Zimbra’yı ihtiyaçlarınıza göre özelleştirmeyi ve genişletmeyi kolaylaştırarak, özel gereksinimlerinize uyacak yeni özellikler eklemenize olanak tanır. Zimlet’ler, Zimbra Collaboration Server ve Zimbra Desktop (ZD) ile bütünleşmek ve işlevselliğini genişletmek için sunulan özellik sağlayıcılarıdır. Madem açık kaynak kodlu sistemlerden bahsediyoruz, oldukça işimize yarayabilecek bir konu olacaktır. Böylece, sistem üzerinde ihtiyacımız olan bileşenleri geliştirip, ortamımıza uygulayabiliriz öyle değil mi?
Zimlet’ler, kurumsal mesajlaşma (ör. E-posta, IM, ses) ve collaboration (işbirliği) sistemleri ile Web 2.0 teknolojilerinin “birleştirilmesini” mümkün kılar. Zimlet’ler ile mesaj içeriği ve collaboration nesneleri, web içeriğine ve üçüncü şahıs hizmetlerine dinamik olarak bağlanarak canlı hale getirilebilir.
Zimlet Genel Bilgiler
Dökümanlarda karşınıza çıkabilecek, en temel kavramlarla başlayalım…
Zimlet Terminolojisi
Aşağıdaki bölümde, zimlet’leri ve zimlet geliştirme işlemleri yapmak isteyenlerin bilmesi gereken temel kavramların neler olduğuna dair açıklamalar yer almaktadır. Bu terminler, geliştirici arkadaşlarımızın, zimbra dökümanlarını incelemelerini gerektiriyor. Yazılımcı olmadığım için, neyin ne olduğuna dair teorik bilgiyi verip, sistem tarafıyla ilgili olabilecek konuları, detaylıca sizlere aktarmaya devam edeceğim.
Zimlet Türleri
Zimlet’ler farklı işlevsellik türlerini destekleyebilir. Zimbra istemci arayüzüne, farklı şekillerde entegre edilebilir. Şimdi Zimlet türlerini incelemeye başlayalım.
İki tip zimlet bulunur:
1- Content zimlet
2- Extension zimlet
• Panel zimlet
• Tab zimlet
• Integrated Zimlets
1. Content Zimlets – İçerik Zimlet’leri
İçerik Zimletleri, en basit zimlet türüdür (bazen “Inline Zimlets” olarak anılır). İçerik Zimletleri, işlevselliği doğrudan Zimbra collaboration nesneleri bağlamında enjekte etmenize olanak tanır. Normal ifadeler kullanılarak, Zimbra kullanıcı arayüzünün, belirli içerik alanları ayrıştırılır ve Zimlet’i çağıracak içeriğe bağlantılar eklenir. İçerik Zimlet’leri tarafından ayrıştırılan alanlar şunlardır:
- Bir e-postanın “Sublect” ve “Body” özellikleri (not: hem İletiyi Oku sayfasında hem de Okuma bölmesinde).
- Bir kontağın “Notlar” özelliği.
İçerik Zimlet’leri, farklı tıklama olaylarına (tek veya sağ tıklama gibi) yanıt verebilir ve menü öğeleri oluşturabilir.
2. Extension Zimlets – Uzantı Zimlet’leri
Uzantı Zimlet’leri, Zimbra istemci arayüzünün işlevselliğini daha da genişletmenize olanak tanır. Zimlet panel listesinde veya uygulama sekmesinde görünecek şekilde, kendi hazırladığınız zimletleriniz olabilir.
Zimlet’inizi ne kadar gelişmiş yapmak istediğinize bağlı olarak, doğrudan menü listelerine ve Zimbra arayüz diyalog düğmelerine bile entegre edebilirsiniz. Bunların da çeşitleri aşağıdaki gibidir.
2.1. Panel Zimlets
Panel Zimlet’leri, Zimbra istemci arayüzünün sol alt tarafındaki Zimlet panelinde zimletinizi görüntüler. Bu zimletler, tek/çift/sağ tıklama ve nesne bırakma gibi farklı olaylara yanıt verebilir.
Mail hesabınıza web client ile bağlandığınızda, sol alt kısımda göreceksiniz bu içerikleri…
2.2. Tab Zimlets
Sekme Zimlet’ler, Zimbra client arayüzü menü çubuğunda, yeni uygulama sekmeleri oluşturur. Benim ortamımda henüz bunlar yüklü olmadığı için, internet üzerinden bulduğum bir resim ile örneğini göstermek istiyorum.
2.3. Integrated Zimlets
Entegre Zimlet’ler, Zimbra client arayüzünün özelliklerine, doğrudan bağlanmanıza izin verir. Örneğin, işlevselliğin davranışını eklemek veya değiştirmek için mevcut menülere ve araç çubuklarına veya hatta arabirimin tüm alanlarına (Posta ana sayfasındaki mini takvim alanı gibi) bağlanabilirsiniz.
Aşağıdaki örnekte, soldaki resim benim ortamımdaki durumu gösterir, sağdaki ise yine nasıl görüneceğini anlatabilmek amacıyla, internetten bulduğum bir resimdir. Bir maile sağ tıkladığınızda çıkan menüde, test zimlet adında, sizin oluşturduğunuz bir seçenek olarak görünecektir bu tip zimletler…
Genel olarak zimlet’lerle ilgili, giriş niteliğinde olacak bilgileri, bu şekilde aktarmış olayım. İlerleyen makalelerimde, bunların nasıl yükleneceği/aktif edileceği/pasif edileceği/sileneceği konusunda bilgiler aktarmaya devam edeceğim.
Yararlı olması dileğiyle.
Yusuf İşleyen