Merhabalar,
Bu makalede, ilerleyen linux makalelerimde de aktaracağım uygulamalar için gerekli olacak, nodejs hakkında temel bilgiler aktarmayı ve linux sunucular üzerine nasıl kurulabileceği hakkında bilgiler aktarmak istiyorum.
Node.js, açık kaynaklı, sunucu tarafında çalışan ve ağ bağlantılı uygulamalar için geliştirilmiş bir (runtime environment) çalıştırma ortamıdır. Node.js uygulamaları, genelde istemci tarafı betik dili olan JavaScript kullanılarak geliştirilir. NodeJS, ölçeklenebilir ağ uygulamaları oluşturmak için kullanılabilen açık kaynaklı, platformlar arası ve hafif bir JavaScript çalışma zamanı ortamı sağlar.
En önemli avantajı, JavaScript’in sağladığı bloklamayan G/Ç (non-blocking I/O) imkânıyla yüksek ölçeklenebilirliği ve yüksek veri aktarabilmesidir. Bu teknolojiler, sık sık gerçek zamanlı Web uygulamalarında tercih edilmekle beraber kullanım alanı popülaritesiyle orantılı olarak genişlemiştir.
Node.js, Google V8 JavaScript motorunu kullanarak betik dilini yorumlar ve içerisinde standart olarak dağıtılan kütüphaneler sayesinde, ek bir sunucu yazılımına (Apache HTTP Sunucusu, Nginx, IIS vs.) gerek kalmadan, uygulamanın Web sunucusu olarak görevlendirilebilmesini de sağlar. Chrome’un V8 JavaScript motoru üzerine kurulu, hızlı ve verimli bir sunucu tarafı yazılımıdır. Başlangıçta, JavaScript öncelikle istemci tarafı komut dosyası oluşturmak için kullanılıyordu. Ancak Nodejs, JavaScript’in sunucu tarafı komut dosyası için kullanılmasını da sağlar ve dinamik web sayfaları oluşturmak için sunucu tarafında komut dosyalarını çalıştırır.
Dikkate değer başka bir şey de Nodejs’nin npm adında bir komut satırı yardımcı programı, nodejs kitaplıklarını ve uygulamalarını yüklemek, yönetmek için bir paket yöneticisi olmasıdır. Nodejs paket ekosistemi, dünyadaki en büyük açık kaynak kitaplık ekosistemidir.
Bu makalede, Node.js’nin Arch Linux, Debian, Ubuntu, RHEL, CentOS, Fedora vb. Dahil olmak üzere popüler Linux işletim sistemlerine nasıl kurulacağını göreceğiz.
Kurulum adımları
Nodej’leri kurmanın birkaç yolu vardır. Burada 3 yöntem listeledim.
- İlk yöntem, Nodej’lerin yüklenmesi önerilen yöntemdir. Özellikle, paketleri global olarak kurarken izin sorunlarını önlemenin en iyi yoludur.
- İkinci yöntem, kararlı NodeJS versiyonunu kullanmak isteyenler içindir.
- Üçüncü ve son yöntem, Nodej’lerin kaynaktan nasıl kurulacağını açıklar. Bu, en son nodejs versiyonunu kullanmak isteyenler için uygundur.
Ben burada anlatmış olduğum kurulumları, RHEL klonu olan AlmaLinux 8.3 sunucu üzerinde yapacağım…
1. NVM kullanarak Nodejs kurulumu (Önerilen Yöntem)
Nodej’leri kurmanın önerilen yolu bu olmaktadır. Ayrıca, izin sorunlarını önlemenin de en iyi yoludur. NVM (Node Version Manager), birden çok Node.js versiyonunu yönetmek için kullanılan bir bash betiğidir. Node.js’yi yüklememize, kaldırmamıza ve bir versiyondan diğerine geçmemize olanak tanır. İyi olan şey ise, NVM’yi kullanarak, seçtiğimiz herhangi bir kullanılabilir Node.js versiyonunu yükleyebilmemizdir.
Nvm’yi yüklemek için, buradan en son yükleme komut dosyasını kullanabilirsiniz. Aşağıdaki işlemlerimizi, bu link üzerinden yapacağız.
curl -o- https://raw.githubusercontent.com/nvm-sh/nvm/v0.36.0/install.sh | bash
ya da
wget -qO- https://raw.githubusercontent.com/nvm-sh/nvm/v0.36.0/install.sh | bash
Yukarıdaki komut nvm deposunu ~/.nvm’ye klonlayacak ve kaynak satırını profilinize ekleyecektir (~/.bash_profile, ~/.zshrc, ~/.profile veya ~/.bashrc).
NVM’yi kullanmaya başlamadan önce terminalinizi bir kez yeniden başlatın. SSH üzerindeyseniz, mevcut oturumdan çıkın ve tekrar oturum açın.
NVM’nin kurulu olup olmadığını doğrulamak için aşağıdaki komutu çalıştırın. Kurulum başarılı olursa ‘nvm’ çıktısı vermelidir.
command -v nvm
Kurulum başarılı görünüyor.
Artık Nodejs ve npm’yi kurabiliriz. Öncelikle, mevcut Nodejs sürümlerinin listesini görüntülemek için aşağıdaki komutu çalıştırın:
nvm ls-remote
Uzun bir çıktı olabilir. Listenin sonn kısmının resmini ekledim yukarıda. Bu makaleyi yazdığım gün itibarıyla en güncel versiyon, 15.13.0 versiyonuymuş…
En son Nodejs sürümünü yüklemek/güncellemek için ise aşağıdaki komutu çalıştıralım.
nvm install node
Yüklü versiyonun kontrolünü, aşağıdaki komutlarla yapabiliriz.
node –version
ya da
node -v
1.1. Spesifik Node versiyon yükleme
İstediğiniz belirli bir versiyonu da yükleyebilirsiniz, Örneğin, v15.11.0 versiyonunu yüklemek istersek, kullanacağımız komut, aşağıdaki gibi olacaktır.
nvm install v15.11.0
Kurulumu yapılan nvm versiyonlarını görmek istersek de aşağıdaki komutu kullanabiliriz.
nvm list
Yukarıdaki çıktıdaki ok işareti, varsayılan node versiyonunu gösterir. Yukarıdaki çıktıda gördüğünüz gibi 15.11.0’ı kurdum ve şu an aktif olan o versiyon…
npm -v
1.2. Farklı node versionları arasında geçiş
Birden fazla versiyon kurduysanız, aşağıdaki gibi farklı Nodejs versiyonları arasında geçiş yapabilirsiniz. Aşağıdaki komut ile, son versiyona geçiş yapılıyor.
nvm use node
Veya daha spesifik olması için çalıştırabilirsiniz: ara versiyonları varsa bu şekilde onlardan birini de seçebilirsiniz.
nvm run node v15.13.0
1.3. Default Node version ayarlama
Belirli bir Nodejs versiyonunu, varsayılan olarak ayarlamak için aşağıdaki komutu kullanıyoruz.
nvm alias default v15.11.10
nvm alias
1.4. Node versiyon silme
Node’u kaldırmadan önce, ilk olarak kaldırmak üzere olduğunuz versiyonun şu anki etkin versiyon olup olmadığından emin olun:
nvm current
Şu anda aktif versiyon değilse, aşağıdaki komutu kullanarak silebilirsiniz.
nvm uninstall (node_versiyon)
nvm uninstall v15.11.0
Şu anda etkin olan versiyonu, şu komutu kullanarak kaldırmaya çalışırsanız, aşağıdaki gibi bir hata göreceksiniz.
nvm uninstall node
Önce şu komutu kullanarak nvm’yi devre dışı bırakmalısınız ve sonra node’u kaldırmayı deneyin.
nvm deactivate
nvm uninstall node
2. Dağıtımınızın paket yöneticisini (Kararlı, ancak eski sürümler) kullanarak Linux’a Nodejs yükleme
Nodejs, çoğu Linux dağıtımının varsayılan depolarında mevcuttur. En son versiyon olmayabilir, ancak kararlı olabilir. Linux’unuzda kararlı bir Node.js’ye sahip olmak istiyorsanız, bunu aşağıda gösterildiği gibi dağıtımınızın paket yöneticisini kullanarak kurmanız daha iyi olabilir.
On Debian, Ubuntu, Linux Mint için;
sudo apt-get install nodejs npm
RHEL, CentOS, Fedora için;
RHEL, CentOS üzerinde, önce EPEL deposunu etkinleştirmeniz gerekir.
dnf install epel-release -y
ve sonra şu komutu kullanarak Nodej’leri kurabilirsiniz.
dnf install nodejs npm -y
Not:
Varsayılan depolardan gelen paketler güncel olmadığından, npm kullanarak herhangi bir NodeJS modülünü kurmaya çalıştığınızda aşağıdaki hatayı alırsınız.
/usr/bin/env: ‘node’: No such file or directory
Bu hatayı çözmek için, aşağıda gösterildiği gibi sembolik bağlantı oluşturmanız gerekir.
ln -s /usr/bin/nodejs /usr/bin/node
Ben RHEL türevi bir sunucu kullandığım için, RHEL için olan adımları takip ediyorum.
Öncelikle epel kurulumu yapacağım.
dnf install epel-release -y
Sonrasında da nodejs kurulumu yapıyorum.
dnf install nodejs npm -y
Versiyon kontrolü yapalım.
node –version
ya da
node -v
Npm versiyonunu görmek istersek de;
npm -v
3. NodeSource kullanarak Nodejs kurulumu
Daha önce de söylediğim gibi, nodejs varsayılan depolarda mevcuttur, ancak biraz eski olabilir. En son sürümü yüklemek için, NodeSource’tan en son sürümü yükleyin.
Kullandığınız Linux dağıtımına bağlı olarak en son Nodejs deposunu burada gösterildiği gibi ekleyin.
Ubuntu ve türevlerinde:
NodeJs 15.x deposu eklemek için:
curl -sL https://deb.nodesource.com/setup_15.x | sudo -E bash
Nodejs 14.x deposu eklemek için:
curl -sL https://deb.nodesource.com/setup_14.x | sudo -E bash –
Nodejs 12.x deposu eklemek için:
curl -sL https://deb.nodesource.com/setup_12.x | sudo -E bash –
Nodejs 10.x deposu eklemek için:
curl -sL https://deb.nodesource.com/setup_10.x | sudo -E bash –
For Nodejs 8.x deposu eklemek için:
curl -sL https://deb.nodesource.com/setup_8.x | sudo -E bash –
İstediğiniz bir depoyu ekledikten sonra, aşağıdaki komutu kullanarak Node.js’yi kurabilirsiniz.
sudo apt-get install nodejs npm
RHEL, CentOS, Fedora ve türevlerinde
Nodejs 15.x:
curl -sL https://rpm.nodesource.com/setup_15.x | sudo bash –
Nodejs 14.x:
curl -sL https://rpm.nodesource.com/setup_14.x | sudo bash –
NodeJS 12.x
curl -sL https://rpm.nodesource.com/setup_12.x | sudo bash –
NodeJS 10.x
curl -sL https://rpm.nodesource.com/setup_10.x | sudo bash –
Ardından aşağıdaki komutu kullanarak Nodejs’yi kurun:
yum install nodejs npm
Ben RHEL 1:1 Klonu olan AlmaLnux kullandığım için bu başlık altındaki gibi ekleyeceğim.
Derleme araçlarını yükleme (İsteğe bağlı)
Yerel eklentileri npm deposundan derlemek ve kurmak için, ayrıca derleme araçlarını kurmanız gerekebilir.
Derleme araçlarını Debian, Ubuntu dağıtımlarına yüklemek için aşağıdaki ilgili komutu kullanabilirsiniz.
sudo apt-get install -y build-essential
RHEL, CentOS, Fedora tabanlı sistemlerde:
dnf groupinstall ‘Development Tools’ -y
Çeşitli linux dağıtımları üzerinde nasıl kurulabileceğine dair izlenecek adımlar, bunlardan ibarettir. İlerleyen makalelerde, konuyla ilgili olacak, farklı uygulamalar hakkında bilgiler aktarmaya devam edeceğim.
Yararlı olması dileğiyle.
Yusuf İşleyen