Merhabalar,

Linux seven biri olarak, yaygınlaşması ve kullanıcı sayılarını arttırmaya yönelik hem eğitimler verdiğimi hem de birçok kaynağı bloğumda paylaştığımı biliyorsunuz. Bugün Linux, cep telefonlarından tabletlere, dizüstü bilgisayarlara, iş istasyonlarına, sunuculara, süper bilgisayarlara, arabalara, hava trafik kontrol sistemlerine, buzdolaplarına ve çok daha fazlasına kadar pek çok makinenin temeline yerleşmeye başladı.

Linux, hiç şüphe yoktur ki açık kaynağın geleceğidir. Bu geleceğin, gerçeğe dönüştüğünü görmek için, mümkün olan en düşük seviyeden başlayarak, güçlü bir temelin yapılanlandırılması gerekir. Bunun bir yolu da erken yaşlarda çocuklarımızı, linux ile tanıştırmaktan geçer. Ne demişler : Ağaç yaşken eğilir 🙂

Linux, çok güçlü bir işletim sistemidir ve internet üzerinde birçok sunucuya güç vermesinin nedenlerinden de biridir aslında bu. Gelecek, bugünün çocuklarına ait olduğu için, onları geleceği değiştirecek teknolojilerle tanıştırmak, gidilecek en iyi yollardan biridir. Bu nedenle, özel bir durum olarak bilgisayar teknolojilerini ve Linux’u öğrenmeye başlamak için erken bir aşamada tanıtılmaları gerektiğini düşünüyorum.

Çocuklar için ortak olan şey, meraktır ve erken öğrenme döneminde, öğrenme ortamı onlara uyacak şekilde tasarlandığında, onlara bir keşif karakteri aşılamaya yardımcı olabilir.

Çocukların neden Linux öğrenmeleri gerektiğine dair bazı nedenleri hızlıca inceledikten sonra, şimdi çocuklarınızın Linux kullanmaya ve öğrenmeye başlayabilmeleri için sizleri birkaç linux versiyonu hakkında bilgilendirebilirim.

1. Sugar

Sugar, çocuklar için ücretsiz, açık kaynaklı, etkinlik tabanlı bir öğrenme platformudur. Öğrencilerin “varsayılan olarak paylaşması” ve “keşfetme, ifade etme, hata ayıklama ve eleştirme” yapabilmeleri gerektiği fikrini destekler. Bu nedenle, diğer dağıtımlardan farklı olarak, Sugar “uygulamalar” yerine “faaliyetler” üzerinde durmakta…

Sugar Labs tarafından, çocukların keşfetme, yaratma ve aynı zamanda fikirler üzerinde düşünme becerileri kazanmalarını sağlayarak, öğrenmeyi desteklemek için ücretsiz araçlar tasarlamayı amaçlayan bir projedir. Gönüllüler tarafından yönetilen kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.

Sugar’ın örnek ekran görüntüsü aşağıdaki gibidir. Gördüğünüz gibi çeşitli kategoriler altında, eğlenceli bir ortam sunacak uygulamalar mevcut. Saat okumayı, matematiksel işlemler yapmayı, bulmaca çözme ve resim yapma gibi çeşitli arabirimleri sunan bir sistem… Tek eksik yanı, Türkçe desteği yok!!! Ama bu konu, çocukları ingilizce ile tanıştırma açısından avantaja da dönüşebilir 🙂

Sugar’ı, hem bir masaüstü hem de öğrenen çocukların aktif katılımını teşvik etmeye yardımcı olan bir öğrenme etkinlikleri koleksiyonu olarak düşünebilirsiniz.

Doğrudan kullanıcı arayüzünden işbirliği, yansıtma ve keşif özelliklerine sahiptir. Böylece çocukların, bilgisayarları kendi şartlarına göre kullanma fırsatına sahip olmalarını sağlar. Önyüklenebilir bir USB sürücüsünden istediğiniz zaman herhangi bir bilgisayarda tam bir Sugar ortamı çalıştırabilir veya bilgisayarın sabit diskine kurabilirsiniz. Aşağıdaki linkten de download edebilirsiniz.

https://wiki.sugarlabs.org/go/Downloads#Do_you_use_GNU.2FLinux.3F

2. Ubermix

Ubermix, eğitim amacıyla sıfırdan tasarlanmış, ücretsiz, açık kaynaklı, özel olarak oluşturulmuş, Linux tabanlı bir işletim sistemidir. Eğitimciler tarafından öğrenci ve öğretmenin güçlendirilmesine güçlü bir şekilde odaklanarak oluşturulmuştur.

Mobil cihaz kadar güvenli ve kullanımı kolay hale getiren Ubermix, tam bir işletim sisteminin gücünü ve özelliklerini kaybetmeden bir öğrencinin bilgisayarındaki tüm karmaşıklığı ortadan kaldırmaktadır. Aşağıdaki linkten download edip inceleyebilirsiniz.

https://ubermix.org/download.html

Örnek ekran görüntüsü de aşağıdaki gibidir. Bir linux desktop ortamına oldukça benziyor değil mi?

3. Debian Edu / Skolelinux

Debian Linux’u temel alan Debian Edu/Skolelinux, eğitim amaçlı kullanım için oluşturulmuş ücretsiz ve açık kaynaklı bir Linux dağıtımı ve Debian Pure Blend (Debian’ın içinde çocuklar dahil uzman kullanıcıların çıkarlarını kapsamayı amaçlayan bir proje).

Aşağdaki linkten, hem ISO medyasını download edebilirsiniz hem de detaylı kullanım dökümanlarına erişebilirsiniz.

https://wiki.debian.org/DebianEdu/Status/Buster

Kurulumu kolaydır ve bir ağ, hazır terminal sunucusu, thin client, desktop ve iş istasyonları ile tamamen yapılandırılmış olarak gelir. Hem eski bilgisayarları hem de daha yeni bilgisayarları desteklemek için optimize edilmiştir.

4. Kano OS

Kano OS, bir Kano Bilgisayar Kitinin (Raspberry Pi etrafında oluşturulmuş) çalışmasını sağlayan bir yazılımdır. Kano OS, temelinde bir Debian türevi olan Raspbian işletim sistemine dayanmaktadır. Çocuklar için eğitici uygulamalar, oyunlar ve daha birçok uygulamayla birlikte gelir.

Ekran görüntüsü örneği de aşağıdaki gibidir…

5. LinuxConsole

LinuxConsole, birçok dili destekleyen ve Ubuntu Linux tabanlı, çocuklar ve çocuklar için hafif, kullanımı kolay, ancak güçlü bir Linux işletim sistemidir. Hafif masaüstü yapısı sayesinde eski bilgisayarlarda da çok rahat şekilde kullanmak mümkündür.

Buradan download edilebilir.

Çocuklar için çeşitli yazılım paketleri ile birlikte gelir. Ayrıca, kullanıcı hesaplarının erişim zamanını kontrol etmek için ebeveyn kontrol aracı da içeriyor. Bilgisayarınızın sabit diskine kurmadan önce bir LiveUSB ile deneyebilirsiniz.

6. OpenSUSE: Education-Li-f-e

OpenSUSE: Education-Li-f-e (Linux for Education), eğitim projeleri için ek yazılım paketleri ile birlikte gelen normal openSUSE dağıtımından oluşturulan canlı bir DVD’dir. Öğrenciler, eğitimciler ve ebeveynler için özenle seçilmiş eğitim ve gelişim yazılımlarını içerir ve ek bir şey yüklemeye gerek kalmadan, bilgisayarları üretken kılmak için (evde veya eğitimde kullanım için) gereken her şeyle birlikte gelir.

Tek problem, bu proje sonlanmış bir projedir. Fakat eski versiyonlarını bulabiliyorsanız, bence incelemeye değer olacaktır…

7. Edubuntu

Edubuntu, Ubuntu’nun Eğitim Sürümüdür. Çocuklar için ücretsiz olan bir Linux. Canonical, öğretmenlerin ve eğitimcilerin işbirliğiyle, bu eğitim sürümünü çocuk dostu bir Linux olarak geliştirdi. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin, evde olduğu kadar okullarda da çocuklara kolayca öğretebileceği şekilde tasarlanmıştır. Tam bir işletim sistemi veya Live CD olarak kullanma seçenekleriyle birlikte gelmektedir. Aşağıdaki linkten download edebilirsiniz.

https://www.edubuntu.org/download

Elbette ki daha başka versiyonlar da vardır, fakat hepsini tek tek inceleyemeyeceğiz malesef ki. Burada hedeflenen konu, çocukların problem yaşamadan ve sıkılmadan kullanabilecekleri, linux dünyasına belki de farkına varmadan girebilecekleri ortamı yaratmaktır. 🙂

Yararlı olması dileğiyle.

Yusuf İşleyen